[GNVC - LLVH] NHÀ VĂN - TÁC PHẨM - BẠN ĐỌC

 | NHÀ VĂN - TÁC PHẨM - BẠN ĐỌC |

Nhà văn Ai-ma-tốp từng nhận định: “Tác phẩm chân chính không kết thúc ở trang cuối cùng, không bao giờ hết khả năng kể chuyện khi câu chuyện về các nhân vật đã kết thúc. Tác phẩm nhập vào tâm hồn và ý thức của bạn đọc, tiếp tục sống và hành động như một lực lượng nội tâm, như sự dằn vặt và ánh sáng của lương tâm, không bao giờ tàn tạ như thi ca của sự thật.” Quan điểm này cho chúng ta nhìn nhận về sức sống của một tác phẩm nghệ thuật được thể hiện trong mối quan hệ tương tác, qua lại giữa nhà văn, tác phẩm và bạn đọc.
Văn học nghệ thuật khác với các loại hình nghệ thuật khác bởi chất liệu của nó là ngôn từ, lấy hình tượng nghệ thuật làm phương tiện phản ánh đời sống. Đã là nhà văn thì cây bút của anh ta phải được “bơm mực” từ dòng suối của cuộc đời, đó phải là chất mực tinh túy được nâng niu và chắt lọc cẩn thận bởi sự tỉ mỉ của người nghệ sĩ để tái hiện một cách sáng tạo cuộc sống ấy trên trang viết. Bởi lẽ đó mà tác phẩm nghệ thuật chính là “chiếc túi vàng đắt giá” chứa đựng tất cả mọi nỗi niềm, cảm xúc, cái khao khát, suy nghĩ hay ngay cả những rung động nhẹ nhàng của nhà văn, để rồi ngay lập tức họ muốn viết, muốn nói, muốn giãi bày và gửi gắm tâm tư. Thử hỏi, nếu không có tác phẩm thì làm sao có nhà văn, nhà thơ? Tác phẩm là nơi nhà văn thực hiện thiên chức cao đẹp của mình: phản ánh một cách sáng tạo hiện thực đời sống, vậy nên không có tác phẩm thì những rung động cao đẹp ấy chỉ tồn tại trong tâm trí mà chẳng thể cất lời, đôi lúc nó khiến người ta điên lên vì không được viết, khiến người ta sống như đã chết vì chẳng được thai nghén cái đứa con tinh thần của mình. Nhà thơ Quang Dũng đã từng vì cảm xúc nhớ nhung đến dâng trào về Tây Tiến để rồi tình cảm ấy thôi thúc anh viết nên bài thơ cùng tên, đó là nỗi nhớ thương đồng đội, về những tháng ngày gian khó, về một nơi “rừng thiêng nước độc” để rồi thúc giục anh phải viết, viết và viết. “Tây Tiến” do đó chính là một cơn đại địa chấn của tâm hồn thi sĩ. Nhà văn và tác phẩm có mối quan hệ sâu sắc là vậy.
Tác phẩm và bạn đọc cũng có mối quan hệ khăng khít bởi một sợi dây vô hình. Mối quan hệ này từng được nhà văn M. Gorki khẳng định: “Nhà văn là người sáng tạo ra tác phẩm nhưng chính người đọc tạo nên số phận cho nó.” Điều đó cho thấy vai trò to lớn của bạn đọc trong quá trình tiếp nhận, bởi bạn đọc là người quyết định một tác phẩm sẽ sống hay chỉ là tồn tại đơn thuần là “vệt đen trên giấy trắng”. Mặc dù nghệ sĩ dày công chăm chút, chắt chiu và sàng lọc cuộc đời để thai nghén ra “đứa con tinh thần” của mình, nhưng anh ta lại không thể quyết định được số phận của nó. Số phận của một tác phẩm nằm trong tay bạn đọc, họ là người tiếp nhận, đánh giá và đồng sáng tạo với tác giả. Bạn đọc đương nhiên chỉ hứng thú với những tác phẩm thể hiện được cách nhìn mới mang cá tính sáng tạo, còn những cái nhìn cũ, giống nhau, lặp lại hay có sự cảm nhận tương tự rồi sẽ bị quên lãng và đào thải ngay sau đó. Tiếp nhận văn học cũng giống như hoạt động giao tiếp ngầm giữa nhà văn và bạn đọc vậy, cho nên để giao tiếp có hiệu quả thì thông qua tác phẩm, nhà văn phải cho bạn đọc thấy được một trái tim nóng bỏng, một tâm hồn tinh tế cũng như sự sáng tạo, độc đáo trong cách nhìn, cách cảm. Để làm được điều này thì trước hết, nhà văn phải là người nghệ sĩ chân chính, luôn sống vì cuộc đời.
Nhà thơ Chế Lan Viên từng thổ lộ một cách chân thực trong bài thơ “Con thuyền”:
“Rồi tác phẩm rời anh như con thuyền rời bến
Sống cuộc đời riêng, anh không dự kiến
Nó trôi đến các thời gian xa, những năm tháng mơ hồ
Với ngọn gió anh thổi vào buồm trang giấy lúc xa bờ.
Cũng có thể gió bão đánh con thuyền anh chìm lỉm
Hay nó đến những đảo hồng ở đó chín những mùa thơ
Cũng có thể quanh thuyền bay hải âu và chim én
Và cũng có thể thuyền tan theo bọt biển...
Nhưng từ đấy bổ sung anh, đối lập anh, tác phẩm sống riêng mình
May ra người ta tìm ở đáy thuyền, hạt gạo, nó là anh.”
Vậy đấy, nhà văn “thai nghén” ra tác phẩm nhưng bạn đọc sẽ là người nuôi dưỡng và quyết định số phận. Tác phẩm rồi sẽ rời nhà văn và sống một cuộc đời mới, một cuộc đời của riêng nó. Khi người đọc tiếp nhận và nghiên cứu tác phẩm văn học, họ sẽ thấu hiểu được tâm tư, tình cảm của tác giả, càng tìm hiểu sâu thì họ càng thâm nhập được vào mọi ngõ ngách nơi nội tâm kín đáo của người nghệ sĩ, để hiểu được tường tận mọi vấn đề. Từ đó người đọc tự thổi bùng lên ngọn lửa sáng tạo cho riêng mình, rồi hàng trăm, hàng triệu ngọn lửa, hàng triệu khối óc như thế, sẽ “bổ sung”, sẽ “đối lập” để tạo nên sự toàn diện cho khối óc cá nhân của người nghệ sĩ. Và cũng chính từ đây, tác phẩm thực sự sẽ “sống”.
________________

- KHOÁ VỀ ĐÍCH CẤP TỐC DÀNH CHO 2K7
- LIÊN HỆ:
Email: gocnhovanchuong.leenleen@gmail.com
Hotline: 0969910768 (Bùi Thị Khánh Linh)

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

[GNVC] 100 nhận định lí luận văn học về văn xuôi

Hình ảnh
(Sưu tầm) 1. “Nếu như cảm hứng nhân bản nghiêng về đồng cảm với những khát vọng rất người của con người, cảm hứng nhân văn thiên về ngợi ca vẻ đẹp của của con người thì cảm hứng nhân đạo là cảm hứng bao trùm.” (Hoài Thanh) 2. “Đối với tôi văn chương không phải là cách đem đến cho người đọc sự thoát li hay sự quên; trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối, tàn ác, vừa làm cho lòng người đọc thêm trong sạch và phong phú hơn…” (Theo dòng, Thạch Lam) 3. “Một nhà nghệ sĩ chân chính phải là nhà nhân đạo trong cốt tuỷ.” (Sê-khốp) 4. “Nhà văn phải là người thư kí trung thành của thời đại.” (Ban-dắc) 5. “Văn học, đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng.” (CharlesDuBos) 6. “Nhà văn phải biết khơi lên ở con người niềm trắc ẩn, ý thức phản kháng cái ác; cái khát vọng khôi phục và bảo vệ những cái tốt đẹp.” (Ai-ma-tốp) 8. “Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin và...
Đọc thêm

[GNVC - THPTQG - DGNL] MỘT DẪN CHỨNG - NHIỀU DẠNG ĐỀ TỪ CÂU CHUYỆN BÁC SĨ VIỆT NAM THÔNG TIN BÀO THAI THÀNH CÔNG CHO SẢN PHỤ SINGAPORE

Hình ảnh
SỰ KIÊN ĐỊNH, VỮNG VÀNG Mặc dù đã thất bại trong lần đầu thông tim bào thai cho sản phụ người Singapore, các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ và Nhi đồng 1 tiếp tục thông tim lần hai sau 7 ngày. Quyết định này cho thấy các bác sĩ vẫn luôn ấp ủ niềm tin và hy vọng, không bỏ cuộc để bảo vệ một sinh linh nhỏ bé từng có nguy cơ mất đi sự sống bởi mắc dị tật tim bẩm sinh nặng. Bác sĩ Trần Ngọc Hải - giám đốc Bệnh viện Từ Dũ - cho rằng trường hợp được thông tim bào thai lần này là "một sự cân nhắc cực kỳ phức tạp và khó khăn", khi ê kíp phải quyết định dừng thông tim bào thai lần thứ nhất. NIỀM TIN VÀ HY VỌNG Không như 8 ca thông tim trước, kỹ thuật chỉ được thực hiện một lần, ca thông tim cho thai phụ người Singapore phải thực hiện hai lần, vì lần đầu ê-kíp không tiếp cận được vị trí buồng tim trái do tư thế thai nằm sấp cố định. Vợ chồng sản phụ vẫn kiên định với mong muốn “còn nước còn tát”. Dù bệnh nhân là người nước ngoài, tình trạng bệnh lại diễn tiến nặng đã tại nê...
Đọc thêm

[CNVC - Mật ngọt văn chương] LIỆU CÓ CON ĐƯỜNG NÀO CHO ƯỚC MƠ TÔI...

Hình ảnh
Mông lung, vô định, tôi chẳng tìm ra được ánh sáng le lói cho tương lai của mình. Ai đó hãy cầm tay tôi, không, hãy chỉ cho tôi một hướng đi có ánh dương rạng rỡ! Tôi khao khát được nhìn thấy nó, tôi ao ước được chạm tới nó - ngọn đèn dầu vĩnh cửu soi sáng đời mình... Mười tám, cái độ tuổi giữa lưng chừng tan vỡ. Tôi thấy mệt. Phải, mệt với vô vàn định hướng mà mọi người xung quanh đặt ra cho tôi. Tôi như quay cuồng với quá nhiều sự lựa chọn và kì vọng, tôi lo lắng bởi nếu chỉ cần sai một chút thôi, có lẽ tôi lại phải bắt đầu một lần nữa. Không, tôi cần ai đó nói cho tôi biết, tôi cần làm gì? Một con đường, tôi muốn trước hết tôi được đặt chân lên một con đường. Bụi đường là những bước chân tôi, ghi dấu những lần tăng tốc và cũng có những lần chậm lại để thở dốc. Không gian là hơi thở của tôi, hơi thở của sự nhiệt huyết và đam mê cháy bỏng của tôi. Đam mê? Đúng! Chính là nó rồi! Đam mê của tôi là gì? Mộng tưởng, tôi bắt đầu mơ. Tôi mơ về chính cuộ...
Đọc thêm